Leptirica i Nosferatu – veza između srpskog folklora i ekspresionističkog horora
Legendarni jugoslovenski horor Leptirica (1973), u režiji Đorđa Kadijevića, fascinirao je Roberta Egersa, autora novog Nosferatua. Ovaj kultni film, baziran na pripoveci Milovana Glišića;Posle devedeset godina, edan je od prvih horora sa prostora bivše Jugoslavije i nezaobilazni deo balkanskog horor nasleđa.
Egers je istakao autentičnu jezivu atmosferu filma, koju dodatno naglašava njegova naivnost. Posebno ga je oduševio deo mitologije o vampirima – prema srpskom narodnom verovanju, ako ne uništite leptire koji izleću iz groba vampira, njegova duša može sleteti na nevinog čoveka pri čemu ga pretvara u vampira. Ovaj detalj čini Leptiricu jedinstvenim ostvarenjem u žanru horora.
Leptirica – spoj folklora i horora
Leptirica je specifična po tome što koristi autentične narodne motive, sumornu atmosferu i ruralni ambijent kako bi stvorila zastrašujući efekat. Oslanja se na verovanja iz srpske tradicije, prikazujući našeg najpoznatijeg vampira Savu Savanovića kao nevidljivu pretnju, ali sveprisutnu u filmu. Pored toga je važno napomenuti I komični deo priče koji stvaraju sporedni akteri, seljani koji su u potrazi za novim mlinarom. Konačno u središtu priče je ljubav dvoje mladih, koji će sve učiniti da budu zajedno.
Kombinacija mističnih elemenata, narodnih predanja i minimalističkog pristupa stvorila je filmom koji i danas fascinira ljubitelje horora. Restaurisana verzija filma dostupna je za besplatno gledanje na zvaničnom YouTube kanalu RTS-a, omogućavajući novim generacijama da otkriju ovo remek-delo.
Novi Nosferatu – omaž ekspresionizmu
Robert Egersova verzija Nosferatua (2024) donosi mračnu atmosferu i impresivnu glumačku ekipu koju predvvodi Bil Skarsgard, Lili Rouz Dep, Vilijem Defo i Nikolas Holt. Film je omaž nemačkom ekspresionističkom klasiku iz 1922. godine, koji je praktično bio rimejk Stokerove Drakule, ali bez autorskih prava, što je dovelo do pokušaja njegovog uništenja. Srećom, jedna kopija filma je sačuvana, koja je omogućila da u filmu uživaju i buduće generacije.
Čak je i veliki režiser Martin Skorseze je nakon gledanja novog Nosferatua izjavio da je film potpuno obuzeo njegovu pažnju. Posebno je pohvalio atmosferu. kao i izvanredne glumačke performanse. Veliki je poštovalac Egersovog rada i smatra da je sve što on uradi dobro.
Srpski horor i globalni uticaj
Zanimljivo je da je upravo srpski film Leptirica poslužio kao inspiracija Eggersu, pokazujući da je balkanski horor i te kako značajan na globalnoj sceni. Ovaj spoj folklorne mistike i umetničkog horora dokaz je da autentične priče, ukorenjene u narodnoj tradiciji, mogu i danas impresionirati filmske autore i publiku širom sveta.
.
Neda Njamculović
Neda Njamculović
