Uzroci Prvog srpskog ustanka
Krajem 18. i početkom 19. veka, Beogradski pašaluk bio je pod kontrolom Osmanskog carstva, ali je stanje dodatno pogoršano dolaskom janjičara. Nakon ubistva beogradskog paše 1801. godine, dahije su preuzele vlast i uvele surovu upravu. Otmice, nameti i ubistva postali su svakodnevica, što je izazvalo nezadovoljstvo srpskog stanovništva.
Kada su dahije 1804. godine izvele „Seču knezova“, masakr nad srpskim knezovima i uglednim ljudima, Srbi su odlučili da se organizuju i podignu ustanak.
Sabor u Ošašcu i izbijanje ustanka
Na Sretenje, 15. februara 1804. godine, srpski ustanici su se okupili u Ošašcu u Marićevića jaruzi i za vođu pobune izabrali Karađorđa Petrovića. Njegova hrabrost i vojnički duh prepoznati su kao ključni za uspešno vođenje ustanka. Već u prvim mesecima ustanici su ostvarili značajne pobede, oslobađajući sela i gradove od osmanske vlasti.
Prve pobede i reakcija Osmanskog carstva
Ubrzo nakon početka ustanka, srpski ustanici su porazili turske snage u boju na Ivankovcu 1805. godine, što je označilo prvi veliki sukob sa regularnom osmanskom vojskom. Do 1806. godine, Srbi su izvojevali pobede na Mišaru i Deligradu, a 1807. su oslobodili Beograd, uz podršku Ruskog carstva.
Međutim, političke prilike u Evropi dovele su do sklapanja mira između Rusije i Turske 1812. godine, što je ostavilo Srbe bez saveznika. Već 1813. godine, Osmanlije su pokrenule ofanzivu i ugušile ustanak, primoravši Karađorđa i vođe ustanka na izbeglištvo.
Značaj ustanka
Iako nije doveo do potpunog oslobođenja, Prvi srpski ustanak je postavio temelje za dalju borbu za nezavisnost. Već 1815. godine izbio je Drugi srpski ustanak, koji je rezultirao stvaranjem Kneževine Srbije.
Danas se u Srbiji 15. i 16. februar proslavljaju kao Dan državnosti, u znak sećanja na početak Srpske revolucije.
