Dragutin Matić – Oko sokolovo bio je najpoznatiji ratni izviđač u istoriji srpske vojske, simbol hrabrosti i odanosti otadžbini. Rođen 10. januara 1888. godine u selu Kaletinac, podno Suve planine, postao je večna inspiracija generacijama Srba, koji ga se sa ponosom sećaju.
Životni put Dragutina Matića
Dragutin Matić, najmlađe dete Peše i Nevene Matić, odrastao je u teškim uslovima nakon rane smrti roditelja, pod brigom starijeg brata Đorđa. Iako bez formalnog obrazovanja, znao je da čita i piše, što ga je izdvajalo u vremenu u kojem je živeo. Već sa 22 godine, bio je suprug Krune Ranđelović i otac četvoro dece, često odlazeći u pečalbu kako bi izdržavao porodicu.
Njegov vojni put započeo je 1910. godine, kada je regrutovan kao konjanik u Beogradu. Prvi balkanski rat ga je zatekao na vojnoj službi, a usledili su Drugi balkanski rat i Prvi svetski rat, gde se istakao hrabrošću, budnošću i posvećenošću. Prošao je Albansku golgotu i učestvovao u ključnim bitkama koje su obeležile sudbinu Srbije.
Simbol srpske hrabrosti
Fotografija Dragutina Matića, poznata širom sveta, postala je simbol odanosti ratniku, koncentracije u teškim okolnostima i nepokolebljivog duha. Kao „Oko sokolovo,“ personifikovao je budnost i predanost vojnika u borbi za slobodu. Njegova slika bila je deo ratnih albuma, pozivnica za proslave i publikacija o velikim bitkama srpske vojske.
„Srpski opanak spasao je civilizaciju“ – rečenica često povezana sa srpskim borcima iz tog perioda, savršeno opisuje značaj ljudi poput Dragutina Matića u istoriji.
Spomen kuća i sećanje na Matića
U junu 2022. godine, u Kaletincu, opština Gadžin Han, otvorena je spomen-kuća Dragutina Matića. Porodična kuća, koja je bila napuštena, zamenjena je novom građevinom, vernom originalnom izgledu. Danas je ovo mesto gde posetioci mogu saznati više o njegovom životu i delima, kao i o ratnim uspesima srpske vojske.
Septembra 2018. godine, povodom stogodišnjice proboja Solunskog fronta, prikazan je dokumentarni film „Dragutin Matić – Oko sokolovo“. Film je podsećanje na život i herojstvo ovog neustrašivog ratnika, koji je postao legenda ne samo srpske vojske već i cele zemlje.
Značaj Dragutina Matića danas
Više od 137 godina od njegovog rođenja, Dragutin Matić – Oko sokolovo ostaje simbol hrabrosti i odanosti. Njegov život svedoči o posvećenosti i snazi pojedinca u najtežim trenucima za naciju. Spomen-kuća i dokumentarni film osiguravaju da sećanje na njega ostane živo i da buduće generacije uče o važnosti istorije i patriotizma.
Zaključak
Dragutin Matić nije bio samo ratni izviđač, već i simbol vremena kada su ljudi davali sve za slobodu i čast svoje zemlje. Njegov doprinos u borbi za Srbiju ostaje upisan zlatnim slovima u istoriji, dok njegovo ime i nadimak „Oko sokolovo“ nastavljaju da inspirišu nove generacije. Poseta spomen-kući u Kaletincu idealna je prilika da se sazna više o ovoj fascinantnoj istorijskoj ličnosti i njenom značaju za Srbiju.
